środa, 9 października 2019

WYBRANE ZAGADNIENIA KLINICZNE - CZĘŚĆ 2


PODZIAŁ CHORÓB:
ð CHOROBY PSYCHICZNE – ZABURZENIA PSYCHICZNE I ZACHOWANIE
ð CHOROBY SOMATYCZNE

MIĘDZYNARODOWA    KLASYFIKACJA   CHORÓB (ICD-10)  :


ð  CHOROBY AUTOIMMUNOLOGICZNE (NP. TOCZEŃ)
ð  CHOROBY ENDOKRYNOLOGICZNE (NIEPRAWIDŁOWE WYDZIELANIE HORMONÓW)
ð  CHOROBY GENETYCZNE (NP. ZESPÓŁ DOWNA)
ð  CHOROBY HEMATOLOGICZNE
ð  CHOROBY METABOLICZNE
ð  CHOROBY NARZĄDÓW ZMYSŁÓW
ð  CHOROBY NEUROLOGICZNE
ð  CHOROBY NOWOTWOROWE
ð  CHOROBY PASOŻYTNICZE
ð  CHOROBY REUMATYCZNE
ð  CHOROBY SKÓRY
ð  CHOROBY STANU ODŻYWIENIA
ð  CHOROBY TKANKI ŁĄCZNEJ
ð  CHOROBY UKŁADU KRĄŻENIA
ð  CHOROBY UKŁADU ODDECHOWEGO
ð  CHOROBY UKŁADU TRAWIENIA
ð  CHOROBY UROLOGICZNE
ð  CHOROBY ZAKAŹNE
ð  URAZY LUB PRZECIĄŻENIA
ð  ZABURZENIA PSYCHICZNE I ZACHOWANIA
ð  ZABURZENIA ROZWOJU


PRZEBIEG CHOROBY:

ð  OKRES UTAJENIA
ð  OKRES ZWIASTUNU
ð  OKRES JAWNY
ð  ZEJŚCIE CHOROBY (POZYTYWNE LUB NEGATYWNE)

OKRES UTAJENIA, OKRES WYLĘGANIA
Czas od zadziałania czynnika patogennego do ujawnienia się objawów podmiotowych (subiektywnych, odczuwanych przez chorego) i przedmiotowych (obiektywnych – uchwytnych w badaniu lekarskim), nazywamy w przypadku chorób zakaźnych: okresem wylęgania, a w przypadku pozostałych chorób okresem utajenia.

OKRES ZWIASTUNÓW
Od momentu przewagi zaburzeń nad możliwościami kompensacyjnymi, rozpoczyna się okres zwiastunów, objawów PRODROMALNYCH. Objawy nieswoiste, charakterystyczne dla wielu chorób.
OBIEKTYWNE: np. stany podgorączkowe, gorączka, przyśpieszone tętno
SUBIEKTYWNE: np. złe samopoczucie, zmęczenie, ból
ZNAJOMOŚĆ OBJAWÓW SUBIEKTYWNYCH I OBIEKTYWNYCH JEST NAJWAŻNIEJSZA, GDYŻ POMAGA NAM USTALIĆ CO SIĘ DZIEJE Z PACJENTEM.

OKRES JAWNY
Może być łagodny i stopniowy, ale może być też szybki i gwałtowny.
Okres pojawienia się objawów swoistych dla danej choroby. Wyjątek, plamy Koplika w odrze, pojawiające się w okresie prodromalnym (zwiastun – wczesny, nieswoisty objaw (lub zbiór objawów) wskazujący na początek choroby, zanim wystąpią objawy swoiste).
Okres największego nasilenia się choroby – szczyt choroby.

SZMIANY W KIERUNKU WYZDROWIENIA  - OKRES USTĘPOWANIA OBJAWÓW
- ŁAGODNY, STOPNIOWY
- NAGLE, TZW. PRZEŁOM

ZEJŚCIE CHOROBY
Wyzdrowienie całkowite lub częściowe
- przykł. zmiany zastawek po zapaleniu wsierdzia, to może pozostawić po sobie skutki, np. w postaci blizn, może to wpływać na pracę serca
- DYNAMICZNY STAN PATOLOGICZNY
- USTABILIZOWANY STAN PATOLOGICZNY (UTRATA KOŃCZYNY NA SKUTEK URAZU)

- REKONWALESCENCJA
- ŚMIERĆ

PRZEBIEG CHOROBY
- Ostry, nagły początek, szybkie narastanie objawów, niezbyt długi czas trwania – 3-4 tygodnie,
- Przewlekły – powolny początek, powolne narastanie objawów, długi czas trwania, mogący prowadzić do wyniszczenia – 6-7 tygodni do wielu lat, a nawet do końca życia.
- Podostry – postać pośrednia

KRYTERIA ZJAWISK CHOROBOWYCH

- Wymiar określonego parametru (podwyższenie lub obniżenie)
- Przebieg w czasie (zwolnienie lub przyspieszenie)
- Miejsce występowania zjawiska (np. ektopowe, wytwarzanie hormonów)
- Zmiany składu lub występowanie nieprawidłowych substancji

CHOROBA ORGANICZNA
- Podłożem zmian czynnościowych są zmiany anatomiczne
- Cofanie się zmian  - bardzo trudne i często niezupełne.
- Czas ujawnienia się choroby zależy od wydolności narządu.
- Po przekroczeniu granicy krytycznej, choroba ulega znacznemu przyśpieszeniu.

CHOROBA CZYNNOŚCIOWA
- Brak uchwytnych zmian patologicznych, zmieniających strukturę narządu.
- Zmiany patologiczne mają funkcję czynnościową.
- Ustąpienie choroby nie powoduje zmian morfologicznych.

ODPORNOŚĆ IMMUNOLOGICZNA
Odporność – zestaw wszystkich mechanizmów, biorących udział w wytworzeniu odpowiedzi odpornościowej.
W znaczeniu bardziej ogólnym, oznacza zdolność do czynnej i biernej ochrony organizmu przed patogenami.
Badaniem odporności zajmuje się IMMUNOLOGIA.  Aby organizm mógł zachowywać odporność,  większość szczepień trzeba co pewien czas powtarzać.
Zależnie od przyjętych kryteriów, można wyróżnić różne typy odporności:

ð  Odporność NIESWOISTA (bierna, czynna)

ð  Odporność SWOISTA:
=> bierna:
-naturalna (przeciwciała przekazane przez matkę),
-sztuczna (surowica odpornościowa – gotowe przeciwciała)
=> czynna:
-naturalna (przechorowanie)
-sztuczna (szczepienie)

Bierna, nieswoista część odporności, zwana czasem OPORNOŚCIĄ, zależy głównie od budowy i funkcji barier jak: skóra i błony śluzowe. Dlatego należy pamiętać, że oporność jest aktem biernym, w który nie jest zaangażowany układ immunologiczny.

Za aktywną (czynną) część odporności, odpowiada głównie układ immunologiczny, zapewniając zdolność organizmu do rozpoznawania elementów należących do własnego, jak i obcego organizmu oraz eliminowanie tych ostatnich.

Do wyznaczników oporności nieswoistej biernej, należą:

- występowanie niskiego pH na powierzchni skóry (pH 3-5), w pochwie (kwas mlekowy) oraz żołądku (kwas solny);
- występowanie bakteriobójczych składników wydzielin, np. lizosym we łzach, ślinie lub interferon we krwi, laktoferyna w mleku podczas laktacji.

Do wyznaczników oporności nieswoistej czynnej, należą:

- gwałtowne reakcje oczyszczające drogi oddechowe i pokarmowe, m.in. kaszel, kichanie, wymioty, biegunka
- podwyższona temperatura ciała i przyśpieszony metabolizm (by zniszczyć problem, który się pojawił w organizmie)
- fagocytoza (zaangażowanie komórek żernych)

ODPOWIEDZIALNE ZA ODPORNOŚĆ SWOISTĄ CZYNNĄ SĄ WYTWARZANE PRZEZ ORGANIZM NASTĘPUJĄCE ELEMENTY:

ð  LIMFOCYTY B – które w wyniku kontaktu z antygenem, ulegają aktywacji i przekształceniu w plazmocyty
ð  PRZECIWCIAŁA – czyli inaczej immunoglobuliny, które mają zdolność do swoistego wiązania się z antygenem
ð  LIMFOCYTY T – które dojrzewają w grasicy, gdzie nabywają zdolności do odporności immunologicznej

Grasica jest gruczołem, który wchodzi w skład układu limfatycznego. Grasica znajduje się za mostkiem w przestrzeni, która nosi nazwę śródpiersia górnego. Grasica powiększa się do drugiego roku życia i pozostaje duża do okresu dojrzewania, jej masa wynosi wtedy około 25 g. Po okresie dojrzewania grasica zaczyna się zmniejszać, u osób po 60 roku życia masa grasicy może być nawet mniejsza niż 0,5 g.

Do jej zadań należy kontrola rozwoju obwodowych narządów limfatycznych (czyli przede wszystkim węzłów chłonnych i śledziony) w życiu zarodkowym, kiedy dochodzi do ich kształtowania i dojrzewania, jak również kontroluje ona nabywanie przez nie kompetencji immunologicznej już w okresie poporodowym. Można zatem krótko powiedzieć, że grasica jest niezbędna do rozwoju prawidłowej odporności organizmu. W sytuacji, kiedy w życiu płodowym grasica nie ulegnie wykształceniu, wtedy dochodzi do upośledzenia immunologicznej odporności komórkowej wraz ze zbyt małą ilością lub całkowitym brakiem gamma-globulin. Ponadto, grasica produkuje też różne hormony i substancje. 

NATOMIAST ODPORNOŚĆ SWOISTA, BIERNA, POLEGA NA posiadaniu limfocytów B i T oraz przeciwciał, pochodzących spoza organizmu – w odporności swoistej biernej, naturalnej, źródłem tych czynników obronnych jest krew matki, przekazującej je dziecku przez łożysko, natomiast w odporności swoistej biernej sztucznej, źródłem ich jest surowica.


WZMACNIANIE ODPORNOŚCI

Wzmocnienie odporności jest ważne, by nasz organizm sam mógł się bronić przed wirusami bakteriami i grzybami. Gdy do naszego organizmu wtargną drobnoustroje chorobotwórcze, budzi się układ odpornościowy (układ immunologiczny). Do walki stają białe ciałka krwi – limfocyty. Dzięki produkowanym przez siebie związkom chemicznym, czyli przeciwciałom, unieszkodliwiają chorobotwórcze drobnoustroje.

Co można zrobić by wzmocnić odporność???
Poniższe informacje pochodzą ze strony poradnikzdrowie.pl

1.      Wzmocnienie odporności: sen i wypoczynek
Przemęczony organizm jest podatniejszy na infekcję. Dlatego nie wolno zarywać nocy, nie dosypiać. Dorosły człowiek potrzebuje ok. 8 godzin snu na dobę. Kiedy śpisz głęboko i nic cię nie wybudza, wzrasta liczba limfocytów w twoim organizmie. Warto wiedzieć, że powinno się wypoczywać w całkowitej ciemności i ciszy, bo tylko wtedy w szyszynce wydziela się melatonina, która zapewnia m.in. prawidłowy rytm dobowy i  funkcjonowanie układu odpornościowego.

2.      Wzmocnienie odporności: ogranicz używki
Alkohol i papierosy niszczą witaminy i zmniejszają ich wchłanialność (głównie witaminy C) i mikroelementy, które wzmacniają nasze siły obronne. Chociaż rzucenie palenia jest trudne, na pewno warto choćby ograniczyć liczbę wypalanych papierosów.

3.      Wzmocnienie odporności: hartuj organizm
Sprawdza się np. brodzenie w zimnej wodzie. Trzeba napełnić nią wannę tak, by sięgała do połowy łydek. Po kilkunastu minutach brodzenia trzeba stopy dobrze osuszyć i wymasować (można użyć balsamu rozgrzewającego).

Od dawna zalecanym sposobem na hartowanie organizmu jest naprzemienny natrysk. Najpierw ciało polewamy ciepłą wodą (20-30 sekund), a potem chłodną (2-3 sekundy). Różnice temperatur trzeba zwiększać stopniowo i zawsze kończyć zabieg wodą o temperaturze ciała.

4.      Wzmocnienie odporności: aktywność fizyczna
Doskonałą receptą na zwiększenie odporności jest aktywność fizyczna. Lekarze podpowiadają, że powinniśmy korzystać z wzoru: 3x30x130. Można go przetłumaczyć w następujący sposób – co najmniej 3 razy w tygodniu poświęcaj 30 minut na ruch.

Regularne spacery, rekreacyjne pływanieslow jogging czy jazda na rowerze wzmocnią odporność i sprawią, że rzadziej będziesz chorować na dolegliwości górnego odcinka układu oddechowego.

5.      Wzmocnienie odporności: dieta
W diecie wzmacniającej odporność powinny się znaleźć warzywa i owoce, które obfitują w tzw. antyoksydanty (przeciwutleniacze), a które – walcząc z wolnymi rodnikami – sprzyjają naszej odporności. Są to głównie witaminy A, C i E, zawarte m.in. w marchwiszpinakubrokułachpomidorachpapryce (zwłaszcza czerwonej), cytrusach oraz porzeczkach czarnychczerwonych i truskawkach (także mrożonych).

Pamiętaj o kiszonkach - wzbogacenie codziennego jadłospisu w żywność zawierającą naturalne probiotyki to jeden z lepszych sposobów na zapewnienie sobie zdrowych jelit i... wzmocnienie odporności. W jelitach znajduje się bowiem najwięcej limfocytów, które chronią organizm przed różnymi patogenami. Stąd coraz częściej powtarzane stwierdzenie, że odporność zaczyna się w jelitach. Kiszone ogórki, kapusta kiszona, buraki, kwas chlebowy domowej roboty czy nawet naturalnie fermentowany ocet jabłkowy dostarczają organizmowi miliony bakterii probiotycznych, przywracając równowagę flory bakteryjnej w jelitach. Jednocześnie hamują rozwój patogenów i stymulują układ immunologiczny.

W odpornościowej diecie nie może zabraknąć jogurtu naturalnego z żywymi kulturami bakterii, które pobudzają białe ciałka krwi do większej aktywności. Prowadzą jakby ćwiczenia na poligonie, przygotowując je do ewentualnej obrony.

Pomocny może być również miód manuka - jego antybakteryjne działanie zostało udowodnione m. in. w przypadku chorób górnych dróg oddechowych, jak infekcje gardła, kaszel, katar, chrypa czy zapalenia zatok.

Postaw na zupy - zwłaszcza na te zmiksowane na krem, do których można dodawać mnóstwo warzyw i przypraw, a wszystkie cenne substancje znajdujące się jarzynach znajdą się też na twoim talerzu. Zupy kremy sycą i rozgrzewają organizm od środka, a to podczas chłodnych dni jest jednym z czynników zwiększających odporność na przeziębienie. Właściwości rozgrzewające zupy można też podkręcić, dodając ostre przyprawy, np. pieprz cayennegałkę muszkatołowącurrychili czy imbir. Ostre przyprawy mają ponadto właściwości bakteriobójcze i oczyszczające, co wzmacnia układ odpornościowy.

6.      Wzmocnienie odporności: czosnek
Czosnek, mimo zapachu i ostrego smaku, który może drażnić, jest niezrównany w oczyszczaniu organizmu z toksyn, metali ciężkich i drobnoustrojów chorobotwórczych. Zwłaszcza jedzony na surowo. Najsilniej działa czosnek świeży, a jego moc zwiększa witamina C. Wystarczą 1-2 ząbki dziennie.

7.      Wzmocnienie odporności: zioła
Wydajność systemu immunologicznego podnoszą:
Żeń-szeń
Jeżowka purpurowa
Aloes
Wiesiołek dwuletni
Czystek

8.      Wzmocnienie odporności: suplementy diety
Łykaj witaminę D. O ile wiosną i latem nie brakuje jej w organizmie, gdy spędzamy sporo czasu na świeżym powietrzu, o tyle już podczas chłodnych miesięcy roku w naszych szerokościach geograficznych wszyscy cierpimy na jej niedobór. A gdy w organizmie jest za mało witaminy D, łatwiej zachorować na grypę i się przeziębić. To dlatego, że wpływa ona bezpośrednio na aktywność limfocytów i sprawia, że lepiej radzą sobie z różnymi patogenami.
Od października do maja sięgaj więc po suplementy diety z witaminą D. Wzbogać też codzienne menu w zawierające ją produkty, np. masło, żółtko jajka i tłuste morskie ryby.


A CO ŹLE WPŁYWA NA ODPORNOŚĆ?


- ZARWANE NOCE
- UŻYWKI
- NADMIAR ANTYBIOTYKÓW
- ŻYCIE W PRZEWLEKŁYM STRESIE
- ŻYCIE W BEZRUCHU
- ZŁE ODŻYWIANIE
- REZYGNACJA ZE SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH (TAK, JESTEM ZA SZCZEPIENIAMI!)
- CHOWANIE DZIECI „POD KLOSZEM”
- NADMIAR „CHEMII”

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz