ZARYS PSYCHOLOGII - CZĘŚĆ 1

PSYCHE – dusza, umysł

LOGOS – nauka

Psychologia – jest to dziedzina wiedzy, zajmuje się człowiekiem jako jednostką. Bada zachowanie w warunkach zewnętrznych, w relacjach z otoczeniem. Każdy człowiek dąży do zaspokojenia potrzeb biologicznych i psychologicznych.

PSYCHOLOGIA składa się z wielu działów:

1. PSYCHOLOGIA OGÓLNA – jest to poznawanie ogólnych procesów i zjawisk psychicznych, ich charakterystyki, przebiegu, uwarunkowań

2. PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA – zajmuje się badaniem wzrostu, rozwoju i zmian w zachowaniach ludzi od poczęcia do śmierci. Na określenie tej nauki używa się także innych nazw: psychologia rozwoju w ciągu życia, psychologia rozwoju człowieka, psychologia rozwojowa biegu życia.

3. PSYCHOLOGIA WYCHOWAWCZA – (pedagogiczna) nauka zajmująca się badaniem psychologicznych zagadnień kształcenia, m.in. zagadnienia doboru treści kształcenia i wychowania, procesu uczenia się, nauki czytania i pisania, rozwijania zdolności, nabywania pojęć, zainteresowań, przekonań i postaw.

4.  PSYCHOLOGIA NAUCZANIA – jak skutecznie przekazywać posiadaną wiedzę, jak zarządzać swoimi emocjami i zachowaniami, jak stać i siedzieć, jak mówić, jak się poruszać, jak przekazywać uczucia, na czym polega współpraca z publicznością etc. Nauczanie – jako praca i misja, której celem jest pomaganie innym w zdobywaniu nowych kompetencji.

5. PSYCHOLOGIA KLINICZNA – zajmuje się profilaktyką, diagnostyką i terapią zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania, czyli zaburzeniami w regulacji stosunków człowieka z jego otoczeniem. Psychologię kliniczną dzielimy na:

a)      Psychologia dzieci i młodzieży

b)      Psychologia osób dorosłych

6. PSYCHOLOGIA SPOŁECZNA – bada w jaki sposób obecność innych ludzi i ich działania wpływają na psychikę jednostki.

7.  PSYCHOLOGIA PRACY – badanie predyspozycji, cech, związanych z pracą zawodową. Obejmuje rozmaite aspekty organizacji i zarządzania zasobami ludzkimi. Zajmuje się także wykrywaniem i opisem czynników stresogennych, źródeł konfliktów, wpływu komunikacji międzyludzkiej w zakładzie na wydajność, optymalizację warunków pracy (np. barwa przedmiotów, oświetlenie, hałas, wibracje itp.)

8. PSYCHOLOGIA PENITENCJARNA – specjalność związana z izolacją więzienną, kierowana jest do pracowników i osób chętnych do pracy w Służbie Więziennej oraz innych osób zawodowo związanych z kontrolą przestępczości.

METODY POZNANIA PACJENTA I WYKORZYSTANIE WIEDZY W PRAKTYCE

DIAGNOZA – rozpoznanie, rozróżnienie, zebranie potrzebnych danych

DIAGNOZOWANIE – gromadzi i analizuje:

a)      Status fizyczny, psychiczny i społeczny

b)      Stopień sprawności

c)       Zakres samodzielności, aktywności życiowej

d)      Poziom radzenia sobie z chorobą, stresem

e)      Samoocenę zdrowia pacjenta

f)       Wiedzę i jego świadomość

g)      Reakcje na istniejące rozpoznanie, chorobę

DIAGNOZA dostarcza podstaw do planowania i podejmowania efektywnych działań wielokierunkowej opieki. Stanowi esencję opieki pielęgniarskiej i opiekuńczej, opartej na procesie pielęgnowania. Według definicji Wirginii Henderson, proces pielęgnowania to uporządkowany i systematyczny sposób określania problemów opiekuńczych człowieka, ustalanie planów, ich rozwiązywania, realizowanie tych planów oraz ocenianie stopnia efektywności osiąganej w rozwiązywaniu zidentyfikowanych problemów.

METODY DIAGNOSTYCZNE I TECHNIKI BADAWCZE

 Metoda – to zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych i instrumentalnych, obejmujących najogólniej całość postępowania badacza, zmierzającego do rozwiązania określonego problemu.

TECHNIKI BADAWCZE – BADANIE DOKUMENTACJI:

- obserwacja

- ankieta

- wywiad

- analiza dokumentów

1. Obserwacja

Zaliczana do podstawowych metod psychologicznego poznawania człowieka. Polega na świadomym, planowanym, celowym spostrzeganiu zachowania i wyglądu człowieka, rejestrowaniu przebiegu zjawisk i zdarzeń. Świadome i celowe spostrzeganie zachowania drugiego człowieka, wiąże się z koniecznością zachowania zasad etycznych. Czynność ta powinna być wykonywana z poszanowaniem intymności przeżyć drugiego człowieka.

Prawidłowo prowadzona obserwacja wykazuje cechy:

a)      Celowość

b)      Systematyczność

c)       Planowość

d)      Selektywność

e)      Obiektywność

2. Ankieta

Zestaw pytań o charakterze otwartym lub mieszanym.

3. Wywiad

Jest to rozmowa badającego z respondentem w celu zdobycia informacji. Jest to rozmowa pomiędzy osobą diagnozującą i osobą diagnozowaną, podczas której wymiana informacji, odbywa się zarówno na poziomie werbalnym, jak i niewerbalnym.

TECHNIKI ZADAWANIA PYTAŃ:

1. Zawężanie zakresu pytań – technika polega na rozpoczynaniu od pytań bardzo ogólnych i przechodzeniu stopniowo do zagadnień szczegółowych.

2.  Progresja – pytanie zaczynamy od luźnej rozmowy i przechodzi się do pytań właściwych.

3. Pytania „uwikłane” – są to ważne pytania, ukryte wśród serii pytań, sprawiających niewinne wrażenie, celem jest zamaskowanie pytań diagnostycznych.

4. Pytania naprowadzające – w pytaniach zawarta jest wskazówka, jakich informacji oczekuje się w odpowiedzi.

5.   Pytania odroczone – pytania późniejsze, (może) kłopotliwe.

6.  Pytania projekcyjne – służą głównie poznaniu opinii badanego na temat znaczącej w jego życiu osoby (przykł. pytam panią o dziecko, ona unika odpowiedzi, no to pytam np. jakie powinny być cechy pani dziecka)

4. Analiza dokumentów

Polega na uporządkowaniu i interpretacji zawartych w nich treści pod kątem problemu. Charakterystyczną jej cechą jest to, że dotyczy w dużym stopniu nie tylko materiału, otrzymanego w procesie zainicjowanych specjalnie badań, lecz także w wyniku działań niezwiązanych bezpośrednio z podejmowanym procesem badawczym. Opiekun medyczny poddaje analizie karty informacyjne, karty wypisu, inne działania.