Klasycyzm 1750-1800
(1815)r.
Początek wieku
XIX był dla urody Polek bardzo łaskawy,
bowiem prawie elaborat na ich cześć napisał H. Heine: "(…)…Gdybym miał pędzel
Rafaela, melodie Mozarta, język Calderona, być może udałoby mi się wyczarować w
wasze piersi uczucie jakiego doznalibyście, jeśli prawdziwa Polka, z krwi
i kości, ta nadwiślańska Afrodyta, zjawiła się przed waszymi łaskawymi
oczami. Lecz czymże są barwne plamy rafaelowskiego pędzla wobec tych piękności,
które z radością stworzył Pan Bóg i najweselszych snadź chwilach swoich? Czymże
są mocartowskie pobrzękiwania wobec słów (...), które wypływają z różnych warg
tej słodkiej kobiety? I czym są kalderonowskie gwiazdy na niebie, czym kwiaty
na ziemi wobec kobiety polskiej, którą nazywam aniołem ziemskim, mianując na
odwrót anioły niebiańskie - Polkami nieba. Tak, mój drogi, kto spojrzał
w ich oczy gazele, ten wierzy w niebo (...) choćby nawet był najgorliwszym
zwolennikiem barona Holbacha"(…). (Holbach nie wierzył w istnienie Boga, był pragmatykiem ). [1]
W Polsce Klasycyzm trwał od około 1750 roku do około
1800 roku, przypadł na czasy upadku i rozbiorów. Malarstwo w tym okresie miało
za zadanie podtrzymywanie ducha narodowego, było nieco odmienne od
dotychczasowego m.in. w sensie techniki malarskiej. Charakteryzowało się bowiem występowaniem barwnych plam stosowanych z umiarem, brakiem
kontrastów, wygładzaniem płótna, by nie uwidaczniać pozostałości pędzla, idealizowaniem przedstawionych postaci i sytuacji oraz przeogromnym wpływie
starożytności. Inspiracje sięgające do sztuki antycznej zaowocowały także rewolucyjną
zmianą w modzie kobiecej i kanonach piękna kobiecego. Przyczyniła się do tego żona Napoleona Józefina Bonaparte,
która stała niepodważalną wyrocznią mody. Styl empire, (1800-1815) czyli styl cesarzowej
Józefiny wprowadził już na dobre m.in. zmiany
w uczesaniu, w krojach strojów. Nowa moda zaaplikowała proste suknie, z
przeźroczystych lekkich tkanin, o fasonie rzymskiej tuniki zwykle w białym
kolorze z mocno odsłoniętym dekoltem, filigranowym staniczkiem kończącym się
tuż pod biustem i na równi mikroskopijnym rękawkiem, co spowodowało, że zaczęto
używać długich za łokcie rękawiczek. I co najważniejsze suknie już nie
posiadały gorsetu. Piękna elegantka w Oświeceniu, by ochronić się przed zimnem
okrywała się obowiązkowo kaszmirowym szalem w kolorze czerwonym, białym, żółtym
a nawet niebieskim, który jak na owe czasy kosztował majątek. Całości dopełniały
leciutkie buciki bez obcasów. [2] Znani
przedstawiciele malarstwa klasycystycznego to: Antoine Jean Le Gros, Vladimir Borovikovsky,
Francois Gerard, Jacques-Louis David. Dwaj ostatni chętnie malowali piękność czasów napoleońskich, a mianowicie
panią Recamier. Inni znani malarze okresu klasycyzmu to: Pierre Paul Prud’hon (autor wielu portretów
cesarzowej Józefiny), Jan Rustem,
Francisco Goya ,
Angelica Kauffmann, Jan Pfeife czy Jean
Auguste Dominique Ingres. W
drugiej połowie XIX w. Klasycyzm słania się, by powoli być nazwany Akademizmem.
Ideał kobiecej urody na podstawie wybranych
malarzy Klasycyzmu
Insane Mary[3] 1768r.Angelica
Kauffman[4] (Neoklasycyzm)
A. Kauffman, Insane Mary. Olej na płótnie, 65.5x65.5cm, Hermitage, St.
Petersburg, Russia
La Maja ubrana [5] 1800r. Francisco Goya
W
języku hiszpańskim słowo maja określa młodą, ładną i modnie ubierającą się kobietę. Odpowiednikiem w
języku polskim dla określenia urody kobiecej jakże trafne byłoby słowo
"ślicznotka". [6]
Madame Recamier[7] [8] 1805r. Francois Gerard
F. Gerard. Madame Recamier. huile sur toile, (1805),
255x145cm, Musée Carnavalet,
Paris
Pani Recamier uchodziła
nie tylko za klasyczną piękność, ale i uwodzicielkę. Była obiektem westchnień,
miłosnych podchodów, natchnieniem artystów. Tych
ostatnich bardzo sobie ceniła i
wspomagała, podobnie jak znana z
historii ulubienica i kochanka króla Ludwika XV, markiza de Pompadour.[9]
Portret Anny z Sołtanów
Wańkowiczowej [10]
[11]ok. 1805r. Jan Rustem
J. Rustem, Portret Anny z Sołtanów Wańkowiczowej.
Olej na płótnie, (1805), 204x121cm
Muzeum Narodowe, Warszawa
Delikatna suknia, kaszmirowy zielony
szal, włosy misternie uczesane, aksamitne buciki i porcelanowa skóra Anny,
tworzą wspaniały obraz pięknej kobiety.
Portret
generałowej
Dziekońskiej
[12] [13]1812r.
Jan Pfeifer
J. Pfeifer, Portret generałowej Dziekońskiej. Olej
na płótnie. (1812), 90,5x75cm, Muzeum Narodowe, Warszawa
Portret Marii Walewskiej[14] [15]1813 r. Jacquotot, Marie-Victoire
M.V. Jacquotot. Portret Marii Walewskiej, (1813),
emalia na porcelanie, 5,0 x 3,5cm, Muzeum Narodowe, Warszawa
Maria Walewska blondynka,
o niebieskich oczach, cerze niezwykłej białości wzroście niezbyt wysokim, ale o
kształtnej i atrakcyjnej figurze potrafiła rozkochać w sobie dumnego Napoleona .[16]
Jean Auguste Dominique Ingres autor wspaniałego
dzieła malarskiego o tematyce orientalnej, reprezentującego neoklasycyzm
przedstawia piękną nagą kobietę idealnie zbudowaną zgodnie z prawidłami czasów
Oświecenia. Nadal bowiem talia osy, pełność piersi, zmysłowość i śmiałe spojrzenie
określało piękno kobiecego ciała.
Wielka odaliska[17] [18] 1814r. Jean Auguste Dominique Ingres
J.A.D. Ingres. Wielka odaliska. Olej na płótnie, (1814), 91x162cm, Louvre, Paryż
Portret Marii z Borakowskich
Magnuszewskiej [19]
[20]
1815r. Franciszek Ksawery Lampi
Fr. K. Lampi. Portret Marii z Borakowskich Magnuszewskiej. Olej na płótnie,
(1815), Muzeum Narodowe, Kraków
INNE PRZYKŁADY OBRAZÓW:
Portret Eleonory,
hrabiny Lauderdale 1780/81 r. Angelica Kauffmann
A. Kauffmann. Portret Eleonory, hrabiny Lauderdale, Oil On Canvas, 30x25cm,
Muzeum Sztuk Pięknych w Houston Kolekcja Rienzi
A. Labille-Guiard, The pupils are Marie-Gabrielle Capet and Carreaux de
Rosemond, oil on canvas,
(1785), 210,8×151,1cm The
Metropolitan Museum of Art., New York City
Autoportret z uczennicami Adélaïde Labille-Guiard z 1785roku
łączy Rokoko i Neoklasycyzm.
Portret pani Recamier 1800r. Jacques-Louis
David
J.L. David. Portret pani Recamier. olej na płótnie,
(1800), 173x243cm,louvre, Paris
Portret pani Pateuer 1795-96r. Antoine Jean Le Gros
Antoine Jean Le Gros, Madame Pasteur, olej na płótnie,(1795-96), 86x67cm, Louvre, Paryż
[1] J. Kalczuk. Obyczaje i postacie Polski szlacheckiej
XVI - XVIII wieku. Ideały piękności- Uroda kobiet [online]. [Dostęp: 11 luty 2013]. Dostępny w Internecie : http:<//www.glospolski.narod.ru/10/10>
[2] Empire- moda z pazurkiem. [online]. [Dostęp: 09 luty 2013]. Dostępny w Internecie :
<http://georgeeliot. wordpress.com/category/empire/>
[3]A. Kauffman, Insane Mary. [il.] [online]. [Dostęp: 15 luty 2013]. Dostępny w Internecie : http:<//www. wikipaintings.
org/en/angelica-kauffman#supersized-neoclassicism-270659>
[4] A. Kauffman, Insane Mary. Olej na płótnie,
65.5x65.5cm, Hermitage, St. Petersburg, Russia
[5] F. Goya, Maja ubrana. Olej na płótnie ,(1800), 95cm x
190cm, Musée du Prado, Madrid
[6] F. Goya, Maja ubrana. [il.] [online]. [Dostęp:27 kwietnia 2013]. Dostępny w Internecie :
<http://pl.wikipedia.org/wiki/Maja_naga_i_Maja_ubrana>
[7] F. Gerard. Madame Recamier. huile sur toile, (1805),
255x145cm, Musée Carnavalet,
Paris
[8] F. Gerard. Madame Recamier . [il.] [online]. [Dostęp: 09 luty 2013]. Dostępny w Internecie :
<http: //upload.
wikimedia.org/wikipedia/commons/1/14/Fran%C3%A7ois_G%C3%A9rard_-_Madame_R%C3%A9camier_-_WGA08597.jpg>
[9] Bogusław. Autuumn Art. Rozważania na temat
malarstwa-Sekrety Madame Recamier.
[online]. [Dostęp: 09 luty 2013]. Dostępny w Internecie :
<http://utw-art.blogspot.com/2013/01/rozwazanie-na-temat-malarstwa-sekrety.html>
[10] J. Rustem, Portret Anny z Sołtanów Wańkowiczowej.
Olej na płótnie, (1805), 204x121cm
Muzeum Narodowe, Warszawa
[11] J. Rustem, Portret Anny z Sołtanów Wańkowiczowej. [il.] [online]. [Dostęp: 01 kwietnia 2013].
Dostępny w Internecie :
http:<//www.pinakoteka.zascianek.pl/Rustem/Index.htm>
[12] J. Pfeifer, Portret generałowej
Dziekońskiej. Olej na płótnie. (1812), 90,5x75cm, Muzeum Narodowe, Warszawa
[13] J. Pfeifer, Portret generałowej
Dziekońskiej. [il.] [online].
[Dostęp: 23 luty 2013]. Dostępny w Internecie : <http:// cyfrowe.mnw.art.pl/dmuseion/docmetadata?id=5300&from=pubindex&dirids=52&lp=517>
[14]M.V. Jacquotot. Portret Marii
Walewskiej, (1813), emalia na porcelanie, 5,0x3,5cm, Muzeum Narodowe, Warszawa
[15] M.V. Jacquotot. Portret Marii Walewskiej . [il.] [online]. [Dostęp: 09 luty 2013].
Dostępny w Internecie :
<http://cyfrowe.mnw.art.pl/dmuseion/docmetadata?id=4170&from=&dirids=1&ver_id=&lp=1&QI=>
[16] Maria Walewska . [il.] [online]. [Dostęp: 04 kwietnia 2013]. Dostępny w Internecie
: <http://pl. wikiquote.
org/wiki/Maria_Walewska>
[17] J.A.D. Ingres. Wielka odaliska. Olej na płótnie, (1814), 91x162cm, Louvre, Paryż
[18]J.A.D. Ingres. Wielka odaliska, [il.] [online]. [Dostęp: 09 luty 2013]. Dostępny w Internecie :
<http: //translate. google.pl/translate?hl=pl&sl=en&u=http://www.artble.com/artists/jean_auguste_dominique_ingres&prev=/search%3Fq%3Dj.a.d.%2Bingres%26hl%3Dpl%26sa%3DN%26tbo%3Dd%26biw%3D1280%26bih%3D852&sa=X&ei=ASYYUfjXIubV4QTUhoGYDA&ved=0CGQQ7gEwCQ>
[19] Fr. K. Lampi. Portret
Marii z Borakowskich Magnuszewskiej. Olej na płótnie, (1815), Muzeum
Narodowe, Kraków
[20] Fr. K. Lampi. Portret
Marii z Borakowskich Magnuszewskiej. [il.] [online]. [Dostęp: 01 kwietnia 2013]. Dostępny w Internecie
: <http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Maria_B_M.jpg?uselang=pl>
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz